Rugby - jak zacząć? Niezbędny sprzęt

Rugby - co to jest? Chcąc przytoczyć precyzyjną definicję, należy na wstępie zaznaczyć, iż „rugby” nie jest określeniem dyscypliny sportu, a grupy dyscyplin sportowych, których łączy zespołowy charakter i wspólne pochodzenie. Rozmaitych odmian jednej gry jest naprawdę sporo, jednak 3 z nich wydają się być obecnie najpopularniejsze.

Rugby union

W tej odmianie naprzeciw siebie stają dwie 15-osobowe drużyny. Zawodnicy wymieniają między sobą piłkę poprzez rzut rękoma bądź kopnięcie nogami. Co jednak ważne, piłka może być zagrywana wyłącznie w tył lub w bok. Wszelkie zagrania do przodu są zabronione.

Celem każdej drużyny jest dotarcie z piłką do pola punktowe – jeżeli im się to uda, zdobywają przyłożenie, za co otrzymują 5 punktów. Punkty można jednak zdobyć jeszcze na dwa sposoby. Za podwyższenie, które realizowane jest po przyłożeniu (piłka jest ustawiana na podstawce, następnie zaś musi zostać kopnięta tak, aby trafiła znalazła się nad poprzeczką bramki) zdobywa się 2 punkty, a za karny bądź zwykłe uderzenie nogą (piłka znów musi zmieścić się nad poprzeczką) 3 punkty.

Czas gry dzielony jest na dwie połowy, które trwają po 40 minut. Gdy upłynie czas przeznaczony na drugą połowę, sędzia pozwala jeszcze drużynie posiadającej piłkę dokończyć swoją akcję. Wymiary boiska zazwyczaj wynoszą 100x70 metrów.

Najważniejsze dla każdej drużyny rugby union jest jednak rozmieszczenie zawodników. Pierwsza piętnastka dzieli się bowiem na dwie formacje: na młyn, w skład którego wchodzą rwacze, wspieracze, wiązacz, filary i młynarz, który pełni najważniejszą rolę w młynie (łącznie 8 zawodników) oraz na formację ataku, czyli łączników młyna i ataku, skrzydłowych, środkowych i obrońcy.

W ten sposób odbywa się gra. Zadaniem broniących się przeciwników jest odebranie piłki i skuteczna obrona przed utratą gola. W tym celu mogą zatrzymywać wyłącznie zawodników, którzy mają piłkę – dopuszczalne jest łapanie (poza głową i szyją) i blokowanie. Gdy zawodnik upadnie na ziemie, musi natychmiast wstać lub oddać piłkę, gdyż nie może być ona przetrzymywana.

Najpopularniejszymi rozgrywkami w rugby union jest Puchar Sześciu Narodów, w którym udział biorą drużyny Anglii, Irlandii, Szkocji, Walii, Francji i Włoch.

Rugby 7

Śmiało można stwierdzić, że w tym przypadku mamy do czynienia z modyfikacją gry rugby union, polegającą przede wszystkim na tym, że drużyny składają się nie z 15, a 7 zawodników. W ten sposób na boisku jest więcej miejsca.

Zmiany między obiema drużynami nie są zbyt duże. W rugby 7 dokonać można tylko 3 zmiany (w union 7), a na ławce rezerwowych siedzi 5 zawodników (zamiast siedmiu). Gra trwa o wiele krócej, ponieważ występują jedynie dwie 7-minutowe połowy.

Punkty zdobywa się w ten sam sposób – po przyłożeniu drużyna również może uzyskać dodatkowe punkty poprzez kopnięcie piłki, jednak odbywa się to nie z podstawki, lecz po koźle. Sporą różnicą jest natomiast to, że po uzyskaniu punktów piłka pozostaje przy drużynie ofensywnej, w rugby union grę wznawiają przeciwnicy.

Jeżeli chodzi o formacje młyna i ataku, one również występują, jednak są mniej liczne. Rugby 7 jest popularne na całym świecie, a organizowany Pucha Świata przyciąga ogromną liczbę widzów. Od 2016 roku ponownie jest to dyscyplina olimpijska.

Rugby league

Liczebność drużyny ponownie wzrasta i wynosi po 13 zawodników. Podobnie jak w dwóch wyżej wymienionych odmianach rugby, punkty zdobywane są za przyłożenie, podwyższenie, karnego i kopnięcie na bramkę.

Różnice widoczne są przede wszystkim w sposobie prowadzenia gry. Drużyna posiadająca piłkę ma maksymalnie 6 prób na to, aby zdobyć punkty. Jeżeli jej się to nie uda, piłkę otrzymują przeciwnicy. Piłka do gry wprowadzana jest poprzez potoczenie jej przez zawodnika pod stopę drugiego. Gra zatrzymywana jest wtedy, gdy zawodnik upada na boisko, zostaje on zastopowany przez obrońców, piłka opuści boisko lub po zdobyciu punktów przez drużynę atakującą.

Każda połowa, podobnie jak w rugby union, trwa po 40 minut. Mecz kończy się jednak wraz z zakończeniem ostatniej akcji. W przypadku rugby league do czynienia mamy z formacjami obrony (7 zawodników) i ataku (6 zawodników).

Jak i kiedy powstało rugby?

Każda odmiana rugby (a także piłka nożna oraz futbol) mają wspólną historię. Gry z użyciem piłki znane były już ponad 2 tysiące lat temu w Chinach. Ich kolejne odmiany rozwijane były w innych krajach Azji, Australii i na wszystkich pozostałych kontynentach. Na Wyspach Brytyjskich pierwsze zasady gry z użyciem piłki zostały spisane w XIX wieku, a dokładniej w roku 1845 w mieście Rugby – stąd właśnie wzięła się nazwa tej dyscypliny.

W tamtym czasie regulacją zasad gry zajmowała się organizacja the Football Association – trudno było jednak pogodzić zwolenników gry z użyciem wyłącznie nóg z miłośnikami trzymania jej w rękach, dlatego już w 1871 roku powstał związek Rugby Football Union.

Od tamtej pory rozwój rugby przybrał na dynamice, dzięki czemu sport ten dotarł do wielu innych krajów, w tym do Stanów Zjednoczonych (wpłynął on na powstanie futbolu amerykańskiego). Rozbicie rugby na inne dyscypliny związane było z konfliktem między poszczególnymi drużynami w Anglii. Spory dotyczyły formuły budowanej organizacji oraz poszczególnych zasad.

Na przełomie XIX i XX wieku powstały odmiany rugby league oraz rugby 7. Trzy dyscypliny były rozwijane osobno, przede wszystkim na Wyspach Brytyjskich – następnie zaś w kolejnych krajach.

Rugby – jak grać?

Rozgrywki amatorskie rzadko są wierne wszystkim oficjalnym zasadom wymienionych wyżej dyscyplin. Mniejsze bądź większe mecze rozgrywane są bowiem na różnych boiskach, w różnym składzie osobowym i przy bardzo zmiennych zasadach. Wszystko to sprawia, że w rugby grać może niemal każdy.

Jak zacząć? Na początek przydatna okaże się przede wszystkim piłka. Jej wybór musi uwzględniać szereg istotnych czynników, nie tylko tych związanych z jej kształtem. Jaka piłka do rugby okaże się więc odpowiednia?

Skupić powinniśmy się przede wszystkim na wymiarach i wadze piłki. Początkującym sportowcom zaleca się zakup piłek mniejszych i lżejszych – łatwiej można bowiem nimi rzucać i prawidłowo przechwytywać. Na początek powinny więc interesować nas produkty w rozmiarze „3”. Gdy nasze umiejętności zaczną rosnąć, możemy zdecydować się na grę „czwórką”, a następnie „piątką” – jest to rozmiar wykorzystywany w ligach profesjonalnych.

Decydując się na piłkę do rugby, zwrócić uwagę można również na to, czy została ona dodatkowo zabezpieczona przed przerwaniem i osadzaniem się różnego rodzaju zabrudzeń.

Rugby – akcesoria

Poza piłką, gracze różnych odmian rugby powinni zaopatrzyć się również w odpowiedni sprzęt. W jego skład wchodzą między innymi:

Najczęściej zadawane pytania

Rugby powoli zdobywa popularność w całej Europie, także w Polsce. Powstaje coraz więcej drużyn, także tych amatorskich. W związku z tym warto odpowiedzieć na najczęściej pojawiające się pytania na portalach i forach dyskusyjnych.

• Jaki wzrost do rugby? W sporcie tym sprawdzić się może każdy, dlatego nie ma jednej granicy wzrostu. Oczywiście przy przejściu na zawodowstwo bardzo ważne jest odpowiednie przygotowanie fizyczne. Zawodnicy wyżsi w wielu sytuacjach mogą wykorzystać swoje atuty, okaże się to jednak możliwe tylko wtedy, gdy zostaną oni należycie przygotowany.

• Dlaczego piłka do rugby nie jest okrągła? Ewolucja kształtu piłki na początku była dość przypadkowa. Początkowo w rugby grano bowiem piłkami okrągłymi, które jednak, w wyniku intensywności gry, cały czas się odkształcały, przyjmując bardziej owalną formę. Po pewnym czasie drużyny odeszły do usilnych prób utrzymania okrągłego kształtu piłki i tak pozostało już do dziś. Kształt obecny piłek wynika przede wszystkim ze sposobu gry – niezwykle trudne byłoby skuteczne rzucanie okrągłej piłki na duże odległości czy też jej transportowanie w rękach.

• Czy istnieje rugby damskie? Oczywiście. Wszystkie dyscypliny podzielone są na sekcje damskie i męskie – to samo tyczy się turniejów olimpijskich w rugby 7.

• Rugby dla dzieci? Kluby sportowe (także w Polsce) cały czas prowadzą nabór młodych osób, które chciałyby rozwijać się w tej dyscyplinie sportu. Dzięki temu możliwa jest budowa drużyn już od juniorów.

• Czy rugby i futbol amerykański to to samo? Choć obie dyscypliny są często mylone, różnice miedzy nimi są dość wyraźne. Futbol amerykański jest przede wszystkim o wiele bardziej kontaktowy – zatrzymanie zawodnika odbywać się może na wiele sposobów, także tych bardzo agresywnych. Różnice związane są także ze sposobami zdobywania punktów, rozmiarem boisk, formacjami (na placu gry znajduje się zazwyczaj albo formacja ataku albo obrony) oraz czasem gry (w futbolu nie jest on zatrzymywany).