Jakie wybrać stuptuty? Które będą najlepsze?

Co to są stuptuty? Pod tą oryginalną nazwą kryją się… ochraniacze, które chronią obuwie oraz spodnie przed wilgocią, śniegiem i błotem. Stuptuty wyglądają dość niepozornie – ot takie dodatkowe nogawki, które zachodzą też na buty. Jednak w rzeczywistości, jeśli wybierzemy dobry model, są to ochraniacze, które uchronią nas przed przemoczeniem spodni i wsypywaniem się śniegu za cholewki butów, a to zdecydowanie podnosi komfort podczas marszu w trudnych warunkach atmosferycznych.

Stuptuty – czy warto? Co dają?

Nawet najlepsze obuwie trekkingowe, które wyposażono w nowoczesną i wodoodporną membranę, może nas zawieść, jeśli woda dostanie się do środka inną drogą – na przykład z góry, wprost do wnętrza buta. Wbrew pozorom nie jest trudno o taki scenariusz – wystarczy spacer po łące pokrytej rosą lub lekki deszcz i wilgoć może przedostać się do wnętrza butów. Stuptuty właśnie przed takimi (oraz wieloma innymi) sytuacjami mogą nas ochronić. Oto zalety stosowania tego typu ochraniaczy:

• Zabezpieczają obuwie i nogawki spodni przed wilgocią.

• Sprawiają, że buty i spodnie nie przemakają od deszczu czy rosy.

• Podnoszą komfort na szlaku podczas niepogody.

• Chronią odzież i obuwie przed brudem (błoto zdecydowanie łatwiej sprać z ochraniaczy niż z membrany butów trekkingowych lub z niektórych spodni).

• Chronią nas przed śniegiem, który mógłby wsypywać się do butów.

Decyzja o zakupie stuptutów przychodzi prędzej czy później wśród osób, które aktywnie chodzą po górach. Turystyka tego typu wymaga odpowiedniego wyposażenia i niezawodnej odzieży, a dobre stuptuty są jednym z takich, bardzo przydatnych, elementów, który na dodatek nie jest przesadnie kosztowny.

Jakie są rodzaje stuptutów? Do czego mogą się przydać?

Wybór stuptutów jest dość szeroki. Poszczególne modele różnią się wykonaniem, ceną, rozmiarem oraz innymi parametrami. Stuptuty można podzielić z uwagi na ich długość na:

• Stuptuty długie – czyli stuptuty na zimę. Idealnie sprawdzają się na najbardziej wymagających trasach, gdzie można spodziewać się wysokich zasp śnieżnych i błota. Stuptuty na śnieg sięgają kolan lub nawet ponad kolana, powinny posiadać wygodne ściągacze i ewentualnie dodatkowe zapięcia (na przykład na rzepy), by jeszcze lepiej chronić obuwie i spodnie przed śniegiem.

• Stuptuty krótkie – to modele stuptutów polecanych na lato oraz na łatwiejsze trasy, gdzie nie spodziewamy się wysokich zasp śniegu ani bardzo grząskiego terenu. Stuptuty tego typu sięgają poniżej kolan i doskonale sprawdzają się w większości sytuacji.

Stuptuty można podzielić także z uwagi na to, dla jakiej grupy odbiorców je zaprojektowano – nieco inne są oczekiwania turystów, a inne myśliwych, rodzin z dziećmi czy wojskowych.

• Stuptuty unisex – uniwersalne stuptuty o ciemnym kolorze i regulowanych ściągaczach i zapięciach. Są wybierane przez mężczyzn i kobiety, a dzięki regulacji można dopasować je do nogi.

• Stuptuty damskie – w ofercie wielu producentów można wyróżnić oddzielne modele stuptutów męskich i damskich. Nie chodzi tylko o kolorystykę (stuptuty damskie bywają kolorowe, ale wiele modeli jest równie uniwersalnych pod tym względem, co męskie), ale także o rozmiary. Modele dla mężczyzn bywają za szerokie i za długie na damską nogę, wobec czego przy drobniejszej posturze warto sięgnąć po stuptuty dla kobiet.

• Stuptuty dla dzieci – stuptuty dla juniorów to oddzielna kategoria, w której można znaleźć modele dla dzieci w różnych przedziałach wiekowych. Stuptuty dziecięce bywają kolorowe i ozdobione wzorami, by jeszcze bardziej zachęcić najmłodszych do aktywności turystycznej.

• Stuptuty myśliwskie – są wykonane z solidnego materiału, który nie tylko chroni spodnie i buty przed błotem, ale także przed gałęziami, kolcami i tym podobnymi przeszkodami, na jakie można natrafić w lesie. Stuptuty myśliwskie są dostępne w kamuflującej palecie barw (brązy i zielenie), co umożliwia myśliwym wtopienie się w otoczenie.

• Stuptuty wojskowe – podobnie, jak modele dla myśliwych, stuptuty wojskowe są dostępne w neutralnej, maskującej kolorystyce. Mogą to być modele wodoodporne, ale także o właściwościach termicznych.

• Stuptuty sportowe (na rower, do biegania) – stuptuty mogą przydać się nie tylko w górach, ale także podczas uprawiania sportu. Jazda na rowerze oraz bieganie po mokrej nawierzchni nie musi kończyć się zabłoconymi nogawkami i przemoczonym obuwiem. Rozwiązaniem są właśnie stuptuty zakładane na buty biegowe i na buty do jazdy na rowerze. Modele biegowe są niższe (nad kostkę lub do połowy łydki), a rowerowe sięgają zazwyczaj do kolan.

Stuptuty - jak dobrać odpowiedni rozmiar?

Wybór odpowiedniego rozmiaru zależy od tego, na jaką markę się zdecydujemy. Producenci podają dokładne informacje związane z poszczególnymi modelami stuptutów – zazwyczaj jest to określenie maksymalnego i minimalnego wzrostu osoby, która może korzystać z wybranych stuptutów. Wiele modeli jest pod tym względem dość uniwersalnych, a wyjątkiem są przede wszystkim stuptuty dla dzieci, które są zdecydowanie mniejsze od modeli dla dorosłych.

Na co jeszcze zwrócić uwagę przy zakupie stuptutów?

Kluczową kwestią jest, jak zawsze, jakość wykonania stuptutów. By wybrać dobry model, warto przyjrzeć się poniższym parametrom:

• Materiał, z których je wykonano – powinien być wodoodporny, odporny na śnieg i błoto. Oddzielną opcją są stuptuty oddychające oraz termiczne, które pełnią raczej funkcję ocieplaczy na nogi.

• Rodzaj zapinania na nodze – to kluczowy parametr. Do wyboru są: rzepy i zamki błyskawiczne. Zamki powinny mieć podszycie od wewnątrz, by nie przemakały, ale mimo to pozostają dość awaryjnym rozwiązaniem. Rzepy z czasem się zużywają, ale można je polecić do większości zastosowań.

• Rodzaj mocowania do buta – zazwyczaj są to paski z klamerkami, które przekłada się pod butem lub zaczepia do podeszwy buta. Należy unikać stuptutów z linką stalową, bo łatwo nią uszkodzić obuwie.

• Cena i marka – również nie są to kwestie bez znaczenia. Za dobre stuptuty trzeba zapłacić około 100 złotych, a za niezawodne stuptuty na każde warunki i w dodatku od dobrego producenta, trzeba zapłacić kilkaset złotych.

Stuptuty to nie tylko ochraniacze butów i spodni przed wilgocią, ale także wyższa gwarancja komfortu na szlaku, w lesie i na wyprawie w nieznane. Jeśli wybierzemy je w oparciu o najważniejsze kryteria, będą dobrze służyły przez długi czas. Kluczową kwestią jest także ich konserwacja. Jak prać stuptuty? Najlepiej regularnie czyścić je z błota i zanieczyszczeń poprzez delikatne pranie ręczne. Dokładne wskazówki na ten temat można znaleźć w zaleceniach producenta.